Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy khu V được xây dựng năm 2011 trên mặt đồi thoáng, rộng hơn 3ha, thuộc quần thể Khu di tích lịch sử Trung Trung bộ - Nước Oa (xã Trà Tân, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam), cách thị trấn Trà My khoảng 8km về phía tây nam. Nơi đây từng là Khu căn cứ của Khu ủy khu V trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước giai đoạn 1960-1973.
Toàn cảnh Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy khu V. Ảnh: Huy Hòa
Ban Tổ chức Khu ủy khu V được thành lập và đứng chân tại xã Trà Tân, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam, với nhiệm vụ tham mưu tích cực cho Thường vụ Khu ủy khu V về công tác tổ chức xây dựng Đảng trong những năm kháng chiến. Ban Tổ chức Khu ủy khu V đã tiếp nhận hàng nghìn cán bộ từ các tỉnh miền Bắc vào chi viện cho các tỉnh ở khu V; đồng thời điều động hàng nghìn cán bộ các tỉnh: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên và Đà Nẵng tăng cường cho các tỉnh Tây Nguyên, nam Trung Bộ, đông Campuchia và hạ Lào… Trong khoảng thời gian từ năm 1960 đến năm 1975, Ban Tổ chức Khu ủy khu V đã tham mưu đắc lực cho Ban Thường vụ Khu ủy về công tác tổ chức xây dựng Đảng; cán bộ. Nhân viên của Ban đã không ngại hiểm nguy, khó khăn, gian khổ để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Cùng với Ban Tổ chức các cấp, Ban Tổ chức Khu ủy khu V đã góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Bia di tích Ban Tổ chức Khu ủy khu V. Ảnh: Mai Hồng Lâm
Để ghi nhận công lao đóng góp của Ban Tổ chức Khu ủy khu V trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước và để ôn lại truyền thống vẻ vang của lớp người đi trước đối với thế hệ trẻ hôm nay, Ban Tổ chức Trung ương đã đề nghị Ban Bí thư cho chủ trương xây dựng Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy khu V bằng nguồn kinh phí của Trung ương, nguồn tài trợ của các tỉnh, thành phố trong khu vực miền Trung và Tây Nguyên, của các doanh nghiệp. Công trình được khánh thành và đưa vào sử dụng vào ngày 16/12/2012.
Điểm nhấn ở nơi đây là nhà lưu niệm nơi trưng bày những hình ảnh, hiện vật, kỷ vật, tài liệu, sách báo có liên quan đến hoạt động của Ban Tổ chức Khu ủy khu V. Phía trước nhà lưu niệm là Nhà bia - nơi đặt một tấm bia đá lưu niệm ghi thời gian hoạt động của Ban tổ chức Khu ủy khu V từ năm 1960 đến năm 1975. Gian chính giữa của nhà lưu niệm đặt trang trọng bàn thờ Bác Hồ, phía hai bên mảng tường là những tấm bia đá lớn nơi khắc tên ghi danh những đồng chí lãnh đạo, cán bộ, nhân viên… của Ban Tổ chức Khu ủy khu V đã hi sinh trong kháng chiến chống Mỹ và sau ngày hòa bình lập lại. Phía hai bên còn lại của nhà lưu niệm đai trưng bày được áp kính phía bên ngoài, nơi trưng bày trang trọng một số hình ảnh chứng tích tội ác của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai trên địa bàn Liên khu V, Bản đồ hành chính Liên Khu ủy V (1954-1975), hình ảnh các đồng chí Bí thư Khu ủy Khu V qua các thời kỳ như đồng chí Phạm Văn Đồng (giai đoạn 1946-1948), đồng chí Nguyễn Duy Trinh (1948-1951), đồng chí Nguyễn Chánh (1951-1954), đồng chí Trương Quang Giao (1954-1955), đồng chí Trần Lương (tức Trần Nam Trung, 1966-1958), đồng chí Võ Chí Công (tức Võ Toàn, 1959-1961 và 1964-1975), đồng chí Nguyễn Đôn (1961-1964), đồng chí Hoàng Văn Thái (1966-1967)…
Tiếp theo là phần trưng bày hình ảnh, sơ đồ nơi ở và làm việc của Ban Tổ chức Khu ủy khu V và ảnh chân dung của các đồng chí Trưởng ban, Phó ban và Ủy viên Ban Tổ chức Khu ủy khu V qua các thời kỳ. Tiếp đến là ảnh chân dung của các đồng chí Trưởng ban, Phó ban của Ban Tổ chức các tỉnh, thành miền Trung - Tây nguyên qua các giai đoạn, bao gồm: Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum; trưng bày những hình ảnh về hoạt động của Ban Tổ chức Khu ủy khu V như: mở các lớp đào tạo trong toàn khu V; tổ chức tiếp nhận, điều động cán bộ và cho đi điều dưỡng; xây dựng cơ sở đảng và phát triển đảng viên; tổ chức tiếp đón các chiến sĩ cộng sản bị địch bắt, tù đày ở Phú Quốc trở về theo tinh thần hiệp định Paris năm 1973… Phần cuối cùng của đai trưng bày là những hình ảnh tổ chức các lần gặp mặt và tổ chức về nguồn của cán bộ, nhân viên Ban Tổ chức Khu uỷ khu V sau năm 1975.
Các Cựu chiến binh tham quan nhà trưng bày tại khu lưu niệm. Ảnh: Mai Hồng Lâm
Ngoài phần trưng bày hình ảnh, tư liệu, bên trong nhà trưng bày cũng trang trọng giới thiệu những hiện vật, vật dụng, kỷ vật… của các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Ban Tổ chức Khu ủy khu V trong những năm công tác và tham gia kháng chiến chống Mỹ như: súng, dao găm, đèn pin, dép cao su, radio, máy ảnh, tấm vải dù, võng, túi vải, thư tay… Tại đây cũng trưng bày một số tài liệu, sách báo liên quan đến Ban Tổ chức Khu ủy khu V như: lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Liên khu, Khu ủy V Nam Trung bộ, kỷ yếu của Ban Tổ chức Khu ủy khu V, tài liệu công tác xây dựng Chi bộ, công tác phát triển đảng viên của Ban tổ chức Khu ủy 5, các tập hồi ký học sinh miền Nam trên đất Bắc và tư liệu, hình ảnh 5 lần gặp mặt cán bộ, nhân viên Ban Tổ chức Khu ủy khu V.
Ngày 18/10/2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định xếp hạng Di tích quốc gia cho Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy khu V. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng, thể hiện sự quan tâm và đánh giá cao của Đảng, Nhà nước đối với những đóng góp của Ban Tổ chức Khu ủy khu V, tôn vinh di tích lịch sử, đồng thời minh chứng cho truyền thống uống nước nhớ nguồn, thể hiện quan điểm của Đảng, Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hiện nay, Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy khu V và những di tích nằm trong quần thể khu di tích Nước Oa là một trong những địa chỉ đỏ trong công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ của tỉnh Quảng Nam, là công trình mang ý nghĩa văn hóa – lịch sử góp phần giáo dục khơi dậy truyền thống yêu nước, tình cảm cách mạng, nơi ghi nhận những tháng ngày gian khổ mà hào hùng của dân tộc Việt Nam nói chung, của cán bộ, đảng viên, nhân viên Ban Tổ chức Khu ủy khu V nói riêng.
Thông tin liên hệ tham quan:
Trung tâm VH-TT & TT-TH huyện Bắc Trà My
Địa chỉ: Thị trấn Trà My, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam
Điện thoại: 0945.408038 (đ/c Tống Đình Đức - PGĐ Trung tâm) - 0985.441850 (đ/c Xinh)