Khu di tích lịch sử cách mạng Trung Trung bộ - Nước Oa (hay thường được gọi là Khu di tích Nước Oa) nằm trên địa bàn xã Trà Tân, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Đây là căn cứ địa cách mạng của cơ quan Khu ủy khu V, Bộ Tư lệnh Quân khu V và các cơ quan ban ngành khu V trong kháng chiến chống Mỹ (giai đoạn 1960 -1973).

 

Nhà làm việc đồng chí Chu Huy Mân tại Khu di tích Căn cứ Bộ Tư lệnh Quân khu V (thuộc Khu di tích Nước Oa). Ảnh: Thanh Tùng

     Trong suốt những năm tháng chiến tranh ác liệt chống Mỹ, dãy Trường Sơn hùng vĩ luôn là nơi trú ẩn an toàn cho cách mạng và là khu căn cứ vững chắc của Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu V. Những địa danh như Bạch Mã (Thừa Thiên Huế), Nước Là, Trung Mang, Sông Thanh, Nước Leng, Nước Oa, Phước Trà (Quảng Nam) nằm trên dãy Trường Sơn huyền thoại đã được chọn làm Khu căn cứ của Khu V đã đi vào lịch sử, ghi dấu những năm tháng hào hùng, oanh liệt nhưng rất đỗi tự hào của quân và dân khu V. Nước Oa là tên một địa danh nằm dọc theo sông Oa, dưới chân núi Hòn Bà hùng vĩ, thuộc địa phận xã Trà Tân, huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Đây là vùng rừng núi rậm rạp; ở phía trước, hai con sông Trường và sông Nước Oa tạo nên triền đất bãi bồi quanh co kéo dài và liên kết các thung lũng lớn nhỏ, cao thấp bên trong. Nơi đây thuận lợi cho việc tiến thoái, ẩn trú, cất giấu vũ khí, xuất quân, ém quân và di chuyển, khai thác nguồn lương thực, thực phẩm, thuốc men tại chỗ để tồn tại lúc ngặt nghèo. Hội đủ các yếu tố “bất ngờ, táo bạo và đảm bảo bí mật, an toàn tuyệt đối” nên từ năm 1970 – 1973, Khu ủy Khu V quyết định chọn Nước Oa làm căn cứ mới trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

 

Khu lưu niệm Ban Tài mậu khu V. Ảnh: Trần Công

      Sau khi di chuyển căn cứ về Nước Oa, Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu V đã nhanh chóng xây dựng doanh trại, nhà ở và làm việc của các đồng chí Võ Chí Công, Chu Huy Mân, Võ Thứ, các Ban Tuyên huấn, Ban Tổ chức, Văn phòng Khu ủy, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể của khu, các hệ thống giao thông hào, hầm trú ẩn, các bộ phận giúp việc, cơ yếu... Xung quanh khu căn cứ Nước Oa còn có các kho vũ khí đạn dược, quân trang, quân dụng, lương thực, thuốc men... với các cơ quan dân chính Đảng, an ninh, các đơn vị bộ đội chủ lực ẩn mình ở khắp nơi. Chính tại Khu căn cứ này, Khu uỷ và Bộ Tư lệnh Quân khu V đã cùng nhau vạch ra đường lối chiến lược cụ thể để chỉ đạo quân dân khu V đánh Mỹ. Nơi đây đã từng diễn ra các Hội nghị, Đại hội quan trọng, là địa điểm tập huấn cho các cán bộ Trung đoàn, Sư đoàn, cán bộ các tỉnh trong toàn Khu về học tập Nghị quyết của Đảng... góp phần cùng cách mạng miền Nam Việt Nam giành thắng lợi trong việc ký kết Hiệp định Paris năm 1973, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước ngày 30/4/1975.